Tạo lập thị trường là gì
Tạo lập thị trường là chiến lược đồng thời mở vị thế tại giá chờ mua và chờ bán tốt nhất nhằm tìm kiếm lợi nhuận thông qua chênh lệch giá. Lợi nhuận của tạo lập thị trường đến từ giả định chứng khoán khớp ở cả hai chiều mua và bán. Nếu chỉ khớp lệnh một chiều, nhà đầu tư có khả năng bị thua lỗ lớn vì giữ quá nhiều vị thế ở chiều ngược lại và đồng thời, giá chứng khoán dịch chuyển theo hướng bất lợi.
Tại Việt Nam, nhà tạo lập thị trường thường bị đánh đồng là “đội lái” – nhóm các nhà đầu tư cấu kết, thông đồng với nhau liên tục mua bán chứng khoán để tạo cung cầu giả tạo, đồng thời, tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua/bán nhằm thao túng giá chứng khoán.
Nhà tạo lập thị trường về bản chất là hưởng lợi từ chênh lệch giá mua và giá bán, đồng thời qua đó tạo thêm thanh khoản cho thị trường. Tại một số thị trường, việc tạo thêm thanh khoản sẽ được trả phí bởi công ty chứng khoán hoặc các bên liên quan. Trong phần lớn trường hợp khác, tạo lập thị trường đã có đủ lợi nhuận từ chênh lệch giá mua và giá bán.
Tạo lập thị trường tại Việt Nam
Nhà tạo lập thị trường ở Việt Nam có thể cân nhắc hai hướng chủ đạo:
-
Tạo lập ở giá mua tốt nhất và giá bán tốt nhất. Điều kiện thực hiện là (giá bán - giá mua) > chi phí. Điều kiện này hiếm khi xảy ra trên thị trường Việt Nam, tuy nhiên, lại diễn ra khá thường xuyên vào những ngày thị trường biến động mạnh.
-
Tạo lập ở giá mua và bán tối ưu dựa trên thuật toán. Theo hướng tiếp cận này, nhà tạo lập sẽ tăng biên lợi nhuận lên cao tuy nhiên số lần khớp lại giảm đi rất nhiều. Đây là cách tiếp cận có tỷ lệ thành công cao hơn ở thị trường Việt Nam.
Để thực hiện chiến lược tạo lập thị trường tại Việt Nam, nhà đầu tư cần lưu ý hai điểm sau đây:
-
Với quy định T+1,5 trong chứng khoán cơ sở, nhà tạo lập thị cần có sẵn vị thế để có thể đặt lệnh bán đồng thời với lệnh mua. Với đặc điểm giao dịch T+0, thực hiện chiến lược tạo lập thị trường trên thị trường chứng khoán phái sinh sẽ đơn giản hơn.
-
Nhà tạo lập thị trường cần một hệ thống đặt lệnh tự động, ổn định, tốc độ cao để thực hiện đặt, hủy lệnh liên tục theo từng diễn biến của thị trường.