Giao dịch thuật toán, mạng nơ-ron, trí tuệ nhân tạo, máy học và tâm lý thị trường là một số từ khóa công nghệ cao được sử dụng rất thường xuyên để đánh lừa các nhà đầu tư ngây thơ qua đó thu lợi bất chính. Thực tế này diễn ra khá phổ biến trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Nhận thức được 07 đặc điểm chủ đạo của kẻ lừa đảo trên nền tảng giao dịch thuật toán có thể tiết kiệm cho nhà đầu tư một khoản tiền lớn.
1. Tỷ lệ thành công: 100%
Nguyên tắc đầu tiên của một kẻ lừa đảo là cần phải trở nên hoàn hảo trong mắt nạn nhân, không bao giờ thua lỗ trong bất kỳ giao dịch nào là ưu tiên hàng đầu. Tất cả nhằm mục đích tạo ra một ảo tưởng cho nhà đầu tư rằng chiến thắng là đơn giản. Nếu nhà đầu tư thấy ai tuyên bố hoặc chứng minh mình là người chiến thắng tuyệt đối bằng bất kỳ cách nào, thì 99% là đã phát hiện ra một kẻ lừa đảo.
2. Không cung cấp sao kê đầy đủ
Nói một cách ngắn gọn, một kẻ lừa đảo không thể có sao kê giao dịch tốt, vì vậy không thể cung cấp thông tin này. Trong trường hợp tốt nhất, kẻ lừa đảo cũng chỉ có thể cung cấp một số giao dịch có lợi nhuận nhưng không bao giờ là một sao kê hoàn chỉnh.
3. Luôn công bố điểm mở/đóng vị thế trễ
Kẻ lừa đảo không thể cung cấp điểm mở/đóng vị thế theo thời gian thực vì các điểm này vốn dĩ không tồn tại trong hệ thống, tuy nhiên, sẽ công bố điểm mở/đóng vị thế sau khi thực tế đã diễn ra để đảm bảo 100% tỷ lệ thành công.
Ví dụ điển hình là trong kịch bản thị trường tăng, VN30F1M đang có mức giá hiện tại là 1055,0 điểm, một kẻ lừa đảo sẽ công bố một hình ảnh biểu đồ như trên kèm theo nhiều chỉ báo đầy màu sắc và tuyên bố: đã mua VN30F1M ở mức 1045,0 điểm và hàm ý lợi nhuận chưa thực hiện là 10 điểm.
Hệ quả của việc công bố điểm mở/đóng vị thế muộn này là lợi nhuận chưa thực hiện rất tốt nhưng không bao giờ thực thi được.
Có một định nghĩa riêng cho những kẻ lừa đảo là các nhà giao dịch “cỗ máy thời gian”, được hiểu là các nhà giao dịch có thể mua và bán trong quá khứ.
Thuật toán giả lập cho nhóm này như sau:
-
Nếu (VN30F1M tăng 5 điểm), thì sẽ công bố đã mua ở (giá VN30F1M hiện tại -5);
-
Nếu (VN30F1M giảm 5 điểm), thì sẽ công bố đã bán ở (giá VN30F1M hiện tại +5).
4. Cực kỳ năng động
Kẻ lừa đảo sẽ luôn cần hiện diện và gây ấn tượng với khả năng tạo ra lợi nhuận cao và tần suất chiến thắng liên tục. Để duy trì niềm tin của các nhà đầu tư, kẻ lừa đảo sẽ dành phần lớn thời gian để cung cấp thông tin giả tạo nhằm đảm bảo tạo ra ấn tượng về khả năng chiến thắng đều đặn mỗi ngày. Trong một số trường hợp đặc biệt, những kẻ lừa đảo sẽ chứng minh đã kiếm được lợi nhuận sau mỗi 15 phút hoặc ngắn hơn.
5. Dẫn dắt đến các kênh nội bộ
Kẻ lừa đảo tồn tại nhờ "phí dịch vụ", vì vậy cần phải dẫn nhà đầu tư đến một số kênh nội bộ riêng tư. Ở Việt Nam, các kênh riêng tư thường là các nhóm chat như Zalo hay Telegram. Kẻ lừa đảo sẽ thử nhiều chiến lược khác nhau từ trong nhóm chat nội bộ để thu “phí dịch vụ”. Một số kẻ lừa đảo khác có thể cung cấp dịch vụ ủy quyền đầu tư toàn phần mà một nhà đầu tư đã ủy quyền có thể không bao giờ lấy lại được khoản đầu tư của mình.
Lưu ý rằng, ở các kênh riêng tư, khoảng 95% tổng số tài khoản là giả mạo và nằm dưới sự kiểm soát của kẻ lừa đảo để tạo hiệu ứng đám đông. Hiệu ứng này nhằm mục đích khẳng định với nạn nhân về khả năng vượt trội của kẻ lừa đảo và khiến nạn nhân dễ dàng bị lừa một cách cam tâm tình nguyện.
6. Công kích cá nhân ngay khi bị chỉ trích
Một hình ảnh hoàn hảo là hết sức cần thiết để thu hút các nạn nhân tiếp theo, do đó, bất kỳ sự chỉ trích nào cũng sẽ bị kẻ lừa đảo chống đối rất nghiêm trọng. Đây là một đặc điểm ẩn mà nhà đầu tư có thể kiểm tra để xem phản ứng của những kẻ lừa đảo. Hãy nhớ rằng kẻ lừa đảo thường xuyên kiểm soát nhiều tài khoản để đảm bảo có lợi thế số đông trong bất kỳ cuộc tranh luận nào.
7. Kỹ năng lập trình: 0%
Vì dành hầu hết thời gian và sự tập trung để thu hút, dẫn dụ những nhà đầu tư ngây thơ, những kẻ lừa đảo sẽ không có thời gian để học hoặc thực hành bất kỳ kỹ năng lập trình nào. Vì vậy, nhóm này thường không bao giờ có kiến thức hoặc kỹ năng về lập trình. Một câu hỏi đơn giản trực tiếp về lập trình thường sẽ không bao giờ nhận được phản hồi.
Triết lý của những kẻ lừa đảo là làm cho các nhà đầu tư ngây thơ tin tưởng vào khả năng kiếm tiền nhanh chóng mà không có bất kỳ rủi ro nào. Hiểu triết lý lừa đảo giao dịch thuật toán và những đặc điểm của kẻ lừa đảo nêu trên sẽ giúp các nhà đầu tư mới bắt đầu tiếp cận với giao dịch thuật toán tránh được những bước đi sai lầm.