Khi giao dịch chứng khoán, các nhà đầu tư quan tâm đến các câu hỏi liên quan đến rủi ro phổ biến như sau: "Khi mở một vị thế đầu tư, tôi có khả năng sẽ thua lỗ bao nhiêu tiền nếu thị trường dịch chuyển theo hướng không như tôi kỳ vọng? Tôi sẽ mất bao lâu để quay trở lại vị thế ban đầu nếu không may thua lỗ xảy ra?"

Liên quan đến câu hỏi này, chúng ta có một khái niệm phổ biến thường dùng để đánh giá rủi ro trong giao dịch thuật toán, đó là khái niệm drawdown, được định nghĩa là phần trăm vốn bị thua lỗ, tính từ đỉnh tới đáy gần nhất trước khi hồi phục trở lại và tạo đỉnh mới.

Ví dụ, giả định một nhà đầu tư mua cổ phiếu FPT giá 100.000 VNĐ, ngay sau đó giá FPT tăng lên 115.000 (tạo đỉnh) rồi giảm liên tục xuống còn 90.000 (tạo đáy), cuối cùng hồi phục trở lại nhanh chóng và hiện tại có giá 117.000 (đỉnh mới). Drawdown được tính trong ví dụ này như sau:

(115.000 - 90.000) ÷ 115.000 = 21,74%

Maximum Drawdown (MDD) trong giao dịch thuật toán

Khi giao dịch thuật toán, trong một khoảng thời gian nhất định, nhà đầu tư có thể tham gia mở/đóng rất nhiều vị thế khác nhau và liên tục, các vị thế đầu tư này sẽ góp phần làm tăng hoặc giảm vốn đầu tư bỏ ra. Giả sử, nhà đầu tư có 1 tỷ đồng vốn đầu tư ban đầu để đầu tư bằng một hệ thống giao dịch thuật toán, và vốn đầu tư thay đổi theo thời gian như trong hình 18.

Trong khoảng thời gian chạy thuật toán giao dịch, có thể xuất hiện nhiều giai đoạn drawdown với giá trị khác nhau, drawdown nào có giá trị lớn nhất sẽ được gọi là Maximum Drawdown (MDD), trong ví dụ trên MDD = 17,24%. MDD có thể được hiểu là tình huống thua lỗ xấu nhất xảy ra trong khung thời gian đang xem xét.

Cách sử dụng MDD

MDD lý thuyết tính toán trong quá trình kiểm thử dữ liệu quá khứ (backtest) được dùng làm cơ sở để dự đoán MDD của thuật toán khi giao dịch thật. Thông thường, khi MDD trong quá trình giao dịch thật vượt ngưỡng MDD lý thuyết đồng nghĩa với MDD lý thuyết đã không còn giá trị dự báo. Khi đó, nhà đầu tư có thể cân nhắc tạm dừng thuật toán để xem xét lại.

Ứng dụng thực tế tại ALGOTRADE, chúng tôi sẽ tạm dừng thuật toán để xem xét lại khi MDD thực tế chạm ngưỡng 150% MDD lý thuyết. Hành động này xuất phát từ giả định giai đoạn kiểm thử dữ liệu quá khứ có thể không đại diện hết cho các thuật toán đã vận hành trong nhiều năm.

Bảng dưới đây là thuật toán thực tế của chúng tôi, giai đoạn từ ngày bắt đầu đến ngày 01/4/2023:

Với các MDD trên, ta thấy thuật toán “Moon” rủi ro cao nhất, và thuật toán “Genesis” an toàn nhất. Khi phân bố tỷ trọng vốn cho từng thuật toán, tùy theo khẩu vị rủi ro và lợi nhuận, có thể dựa vào MDD như một tham số để ra quyết định.