Từ hàng triệu năm trước, con người đã nhận ra rằng hành động là yếu tố thiết yếu để sinh tồn. Bản năng này đã được hình thành và khắc sâu vào quá trình tiến hoá của nhân loại. Trong thế giới hiện đại, mọi thứ đã thay đổi, và chúng ta cần phải thích nghi với những thay đổi đó. Điều này đặc biệt đúng trong lĩnh vực đầu tư, đặc biệt là giao dịch thuật toán.

Hãy cùng xem xét một ví dụ thực tế:

Bạn là thủ môn trong giải vô địch bóng đá thế giới. Bạn đang đối mặt với một quả phạt đền quan trọng và có ba lựa chọn: nhảy sang trái, nhảy sang phải hoặc đứng yên ở giữa. Thông thường, bạn sẽ chọn nhảy sang trái hoặc phải, thay vì đứng yên ở giữa. Tuy nhiên, theo thống kê, đứng yên ở giữa lại có thể tăng cơ hội bắt được bóng. Tại sao lại như vậy?

Hãy nhìn từ góc độ của khán giả:

Quyết định nhảy bất kể kết quả như thế nào trong cả hai trường hợp thường dẫn đến kết quả tốt hơn so với việc đứng yên. Động lực này khiến các thủ môn phải lao mình, mặc dù theo thống kê, đứng yên có thể tăng cơ hội thành công. Tình huống này là một ví dụ điển hình về thiên kiến hành động.

Thiên kiến hành động là một hiện tượng tâm lý, trong đó các cá nhân thích hành động hơn là không làm gì, ngay cả khi không có bằng chứng nào cho thấy hành động đó sẽ mang lại kết quả tốt hơn.

Thiên kiến hành động trong đầu tư

Trong lĩnh vực đầu tư, khi một nhà đầu tư xem xét tin tức, biểu đồ, hoặc biến động giá, thì một câu hỏi ngay lập tức xuất hiện: tôi nên làm gì tiếp theo? Nhiều tình huống khác nhau diễn ra trong tâm trí nhà đầu tư, dù cho là sự lo lắng về việc bỏ lỡ cơ hội mới, chứng kiến lợi nhuận chuyển thành thua lỗ, hoặc bất kỳ điều gì khác, thường thúc đẩy họ đưa ra quyết định: PHẢI HÀNH ĐỘNG.

Những hành động mà nhà đầu tư có thể thực hiện bao gồm tái cân bằng danh mục đầu tư hiện tại, mua thêm cổ phiếu mới, hoặc thay đổi tỷ lệ ký quỹ. Họ ít biết rằng, nếu không có bằng chứng thực sự thuyết phục, nhiều khi những hành động này chỉ là sự lãng phí thời gian, năng lượng và tiền bạc do chi phí giao dịch và chi phí cơ hội.

Tóm lại, hơn 95% nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm không đạt hiệu quả bằng chỉ số thị trường theo thời gian, do cố gắng hành động để “tối đa hoá lợi nhuận". Có lẽ chính vì lý do này mà các chiến lược đầu tư thụ động gần đây đã thu hút được nhiều sự chú ý.

Thiên kiến hành động trong giao dịch thuật toán

Nhà giao dịch thuật toán cần đặc biệt chú ý đến việc tự bảo vệ mình khỏi thiên kiến hành động. Dưới đây là bốn lý do khiến các nhà giao dịch thuật toán dễ bị cám dỗ để thực hiện hành động.

Thứ nhất, nhà giao dịch thuật toán phải có sự nhạy bén cao với thị trường. Là một chuyên gia trong lĩnh vực này, họ thường có mức độ tự tin cao trong các quyết định giao dịch. Sớm hay muộn, họ sẽ nảy sinh một số ý tưởng giao dịch, và một số nhà giao dịch thậm chí còn đưa ra những ý tưởng giao dịch mới mỗi ngày. Điều này khiến việc hành động trở nên hợp lý khi có nhiều ý tưởng giao dịch được cho là tốt.

Thứ hai, cách tiếp cận giao dịch thuật toán ở cấp độ cao sẽ giảm thiểu sự can thiệp thủ công. Nguyên tắc không can thiệp là điều cần thiết để duy trì sự ổn định của hệ thống giao dịch. Việc một chuyên gia giao dịch trên thị trường tài chính không được thực hiện các hành động giao dịch nào có vẻ rất phi lý. Điều này khiến việc thực thi một số hành động hoặc thay đổi cấu hình trong hệ thống trở nên rất cám dỗ.

Thứ ba, thị trường tài chính có thể mang lại phần thưởng đáng kể cho những nhà giao dịch đưa ra quyết định đúng đắn trong khoảng thời gian ngắn. Sức hút của việc trở nên “giàu có” hoặc “thành công" chỉ trong một hoặc hai hành động là vô cùng hấp dẫn đối với một cá nhân, ngay cả đối với những người có trí tuệ cao.

Cuối cùng, các nhà giao dịch thuật toán có quyền sử dụng các công cụ giao dịch mạnh mẽ, cho phép họ thực thi các chiến lược vượt xa những gì mà các nhà giao dịch tùy ý có thể đạt được. Lợi thế này có thể dẫn đến việc lạm dụng các công cụ này, dẫn đến nhiều hành động được thực hiện hơn.

Những lý do này có thể tác động đến tâm lý cá nhân, khiến họ thực hiện hành động, ngay cả khi điều đó trái ngược với hệ thống được thiết kế tinh vi để đạt được hiệu quả tối ưu. Rất khó để đánh giá kết quả của một số can thiệp, mặc dù trong nhiều trường hợp, những can thiệp này có thể phản tác dụng bằng cách giảm hiệu suất, ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của dữ liệu và dẫn đến chi phí cao hơn.

Tại Algotrade, chúng tôi tin rằng việc bảo vệ bản thân khỏi thiên kiến hành động là rất quan trọng đối với một nhà giao dịch thuật toán.

Làm thế nào để giảm thiểu thiên kiến hành động

Hãy lý trí và lựa chọn phương án tốt nhất trong dài hạn cho mục tiêu ưu tiên. Trong trường hợp của thủ môn, tâm lý của một người có thể quyết định hành động “không nhảy" nếu mô hình tư duy của anh ta như sau:

Ngoài ra, hãy nhớ rằng không hành động là một lựa chọn hoàn toàn hợp lý trong thế giới hiện đại. Khi không chắc chắn, hành động mà không có hiểu biết có thể dẫn đến chi phí cao mà không mang lại kết quả. Lựa chọn không hành động là một quyết định mang tính trí tuệ rất cao mà các chuyên gia có thể đưa ra, hoàn toàn khác với việc không hành động do thói quen, thường bị coi là do thụ động hoặc lười biếng. Trường hợp sau chắc chắn chỉ mang lại kết quả kém về lâu dài, trong khi việc chọn không hành động có thể giúp bạn đạt được sự chuyên nghiệp cao hơn. Một lưu ý nhỏ là mỗi người cần có cách để giải phóng năng lượng thông qua một số hành động cụ thể, vì vậy việc lựa chọn không hành động trong một số lĩnh vực có thể làm phát sinh nhu cầu hành động trong các lĩnh vực khác. Lựa chọn tối ưu sẽ mang lại kết quả tốt hơn trong cả hai lĩnh vực.

Cuối cùng, đừng để bị chi phối bởi những hành vi phi lý mà không có nguyên nhân rõ ràng. Bạn có khả năng học hỏi và thích nghi để bảo vệ bản thân khỏi bản năng “phải hành động". Quá trình này cần thời gian, nhưng nó thật sự đáng giá nếu bạn chọn con đường sự nghiệp trong lĩnh vực đầu tư hoặc đặc biệt là giao dịch thuật toán.